Individueel project: “voorzien in eigen onderhoud van internaat Kasempa” door Ad en Teja

151120         Zambia 18

De laatste! Dag allemaal.

Nachtelijk bericht.

In de zwoele tropennacht van zaterdag op zondag rammelde buurvrouw  Francis  aan de deur! Broer Hans probeerde ons te bereiken. Een andere broer, Ads oudste broer Gerard, onderging die dag een tweede operatie, alvleesklier en milt waren  verwijderd. Het werd een spannende zondag, ook al omdat internet, ons contact met de buitenwereld hopeloos was. Maandagavond een sms-je: “ De lever werkt niet meer,  de nieren ook niet. Dialyse. Zijn toestand is zeer, zeer kritiek.”

Een lastig besluit

De Broekhuijsen-familie is een hechte clan en wij maken daar ook deel van uit. We namen het lastige besluit terug te gaan. Met veel hulp van Hans kwamen er nieuwe tickets. Wij konden niets uitrichten, onze internetverbinding bleef hopeloos. Het werd koffers pakken, de vele tekeningen van de kinderen op naam sorteren,  de spullen bestemd voor het internaat in onze rugzakken stouwen, zes liter limonadesiroop erbij proppen,  tomaten kopen op de markt en een grote  emmer vol oliebollen zonder krenten inslaan. Ad belde Patricia: “We zijn later! We komen om drie uur afscheid nemen!”

Afscheid

Onze monden vielen open! Zo hadden we ze nog nooit gezien. Alle kinderen gewassen en in schone kleding! Allemaal schoenen aan! Zo stormden ze op ons af! En binnen kon je van de vloer eten! De tafels in een lange rij en – hoe was het mogelijk- , iedereen kon zitten!!??? Zelfs kleine Muladji en immer zwervende Bilolo ertussen. Patricia heel charmant in haar mooiste jurk! Het was een denderende verrassing! Wat geweldig! Na een korte verklaring van Ad en een vertaling van Patricia in doventaal namen we van elk kind apart afscheid. Hun reactie was ontroerend.  Voor ons een superervaring. Om nooit te vergeten.

 

Weer terug in ons ‘paleis’ stond opeens Mr. Kakoma op de stoep. Net terug van een treurige begrafenis bracht Patricia hem op de hoogte van ons vertrek. Even later verscheen Francis. En nog wat later Willem en Ready, onze gastheer en gastvrouw. Met hen aten we onze laatste maaltijd in Zambia.

Naar het vliegveld

Die nacht ging de natuur te keer! Donder en bliksem! Striemende tropische regen op het golfplaten dak. Een herrie! Om drie uur liep de wekker af. Weer geen stroom. Bij het licht van  de koplampjes stopten we de klamboe, de toiletartikelen, het door Ad gebakken brood van maandag en de laatste spullen  in onze rugzakken. Koffers dicht. Over een onverlichte weg reed Willem ons naar  Solwezi naar het vliegveldje. Daar  dook Ronald op, klapte de achterklep van zijn auto open  en serveerde een uitgebreid ontbijt voor iedereen. En dan als laatste klapstuk  verscheen een delegatie van de Holland Disabled Association uit Solwezi. Zoveel mensen om ons uit te zwaaien! Dat hadden we nooit kunnen bedenken!

In zesentwintig uur van Kasempa naar Schiphol. Neelan reed ons naar Diepenveen.

Anti-climax

Na een paar uur slapen, belde Ad naar Breda om met Ria een bezoek aan Gerard te overleggen. “Oh, dat kan helemaal niet! Je mag  de intensive care niet in als je uit Afrika komt!” Daar hadden we nog  helemaal niet bij stil gestaan…..

Omzien

Ad en ik kijken terug op een geweldige, zeer positieve ervaring. De kinderen op het internaat waren ons zo maar toevertrouwd. De middagen, de omgang met hen, de verantwoordelijkheid daarvoor, alles was aan ons. Om nooit te vergeten!

Tenslotte

Dit is ons laatste Zambia – bericht. Dat, wat bij onze andere reizen slechts  een mailtje naar onze eigen kinderen was, groeide uit tot een nieuwsbrief voor familie, vrienden,  bekenden en zelfs een paar instanties. Die berichten hebben we met plezier geschreven.

Rest ons jullie te bedanken voor alle aandacht!

Ad en Teja

Diepenveen, 20 november 2015

 

151110         Zambia 17

Hoe verder?

Op zoektocht

“Tussen acht en tien. In het internetcafé achter de bank en tegenover de Gezondheidsdienst.” Dat is de afspraak. Op weg er naar toe zegt Ad:” Iets bijzonders zoals dit gesprek, kun je er op een gewone dag eigenlijk niet bij hebben.” De plaatselijke gehandicapten organisatie beheert het internetcafé en verdienen daar mee.  De voorzitter van die club moeten we hebben. “Een enthousiaste man, “ oordeelt Rudi. Dat kunnen we gebruiken, we hebben twee lastige vragen! Na de gebruikelijke inleiding hier komen we tot de kern : hulp bij de klamboes en vrijwilligers voor het internaat. Hij zegt natuurlijk: “No problem!” Ik denk er anders over, maar een mens probeert wat.

Links en rechts proberen we ook  mensen in de winkeltjes en op de markt op een idee te brengen. En natuurlijk de ouders.

De realiteit

Eerlijk gezegd, ik geloof er niet in. Een groep Zambiaanse  vrijwilligers, dat  klinkt heel mooi, maar de mensen kunnen het niet opbrengen. Op diverse fronten niet. Als ouders honderden kilometers ver weg wonen op een afgelegen plek, is het onmogelijk. Een  moeder hier is de hele dag druk met water halen, de was, de maaltijden op een houtskoolvuurtje of een bescheiden baantje. En het is makkelijke praten als je zelf een goede opleiding hebt. Kom daar hier maar eens om! Mr. Kakoma wil gráág een volgend stel. Dat brengt leven in de brouwerij en ook nog cadeautjes! Vermaak en extraatjes is te makkelijk. Een duidelijk concreet doel om naar te stréven, is er nog niet. Op eigen benen te staan…..heel mooi, maar wat is dan een specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden doel voor vrijwilligers ? Zoiets zou ik willen weten.

Bij aankomst waren we praktisch blanco. Na twee weken wisten we wie wie was en hadden we onze eerste frustraties op reken- en taalgebied achter de rug. Het heeft ons heel veel tijd en energie gekost om onze plek en mogelijkheden te bepalen. In drie maanden kun je niet zoveel.  We zijn blij met de aardige verstandhouding tussen de kinderen en ons. Ze pikken ons, ook als we corrigeren en doen hun best om daar aan tegemoet te komen.

Alledaagse zaken

Ad en ik buiten heel alledaagse zaken uit, zoals de slaapzaal vegen en de bedden op orde. Er is een schema waarop iedereen een beurt krijgt. Wij  beoordelen elke keer de boel al of niet met een smiley. Het werkt als een tierelier en dat ligt niet aan de nieuwe bezems en stofblikken.  Les in wassen door Patricia. Ze is een geboren docent!  De drooglijnen hangen sindsdien elke dag vol met schone was!

Ooit zag ik een verkooppraatje op tv over een chique plastic plaat om je was keurig op te vouwen, alles even breed. Met afvalkarton van hier gaat het ook! En als we er een wedstrijdje van maken is het spannend en trapt zelfs onze knul van 18 daar in!. Wanneer ik op de slaapzaal een  volgepropte tas op hun bed omkieper, snappen ze het helemaal.

Patricia gaapt deze dagen nogal eens en doet graag een middagdutje met Emanuel op een matras buiten. Dan hebben  de lieverdjes die nacht weer eens  stiekem  dvd’s gekekenEr is een dagschema,  maar daar komt weinig van terecht. Om zes uur opstaan, wassen en aankleden, de toiletten doorspoelen, zeven uur ontbijt. Om acht uur ‘in class’ tot twaalf. En om acht uur ’s avonds naar bed. Daar komt helemaal niets van en vooral het  laatste blijkt een hele strijd. We vinden een duidelijke stationsklok op batterijen en Ad hangt hem hoog boven de muurschildering van de pupillen uit de tijd van Anke en Rudi.

En daarbij  bedenken we drie programma’s met activiteiten. De was, vegen, een dagritme, alledaagse zaken om je eigen leven te leiden, daar zoeken wij het nu  in.  Met zwakbegaafde kinderen, met intelligente kinderen die geen kans kregen, met dove, blinde kinderen, kinderen met fysieke mankementen.

De toekomst?

Bij elk kind een passend doel, daar zijn wij helemaal voor! En wel ja, een dag later komen, voor ons totaal onverwacht, twee mannen  uit Solwezi. Een evaluatiegesprek!! Er is volop ruimte voor onze ideeën. Haalbaar? Dromen? Waarom niet? Ik verkondig altijd: “Dromen zijn geen bedrog, je hebt ze nodig om je doel na te streven! “

De man die aan de wieg stond van  de Holland Disabled Association in Solwezi heeft zijn kerst- en nieuwjaarsbrief al klaar. Ik stuur hem mee als bijlage (wordt los geplaatst bij nieuws).Toen ik die brief las, kreeg ik weer een droom. Die dovenlerares uit die nieuwsbrief  acuut naar Kasempa sturen! Het volgende trimester start in januari. Er is nog wat geld over van onze sponsors. Mooi om haar een tijdelijke aanstelling te bieden. Dan kan iedereen ervaren of dat een idee is!!

151108         Zambia 16

Mail voor de sponsors

Beste mensen,

De bodem van de geldkist met sponsorgelden raakt in zicht. Er zit nog ongeveer € 150,- in.  Daar willen we nog wat mee, o.a. een drietal plastic bakken voor de was. Onze schatjes lopen er zo fraai mee op hun hoofd. Voor elke wasplek eentje. En een tonnetje zeeppoeder met een maatschepje. Dat spul raakt natuurlijk op en dan komt er geen nieuw. Het zij zo. Ik zie het ook als een’ leermiddel’. Het werk aan de wasbakken is voltooid, maar het duurt nog een week voor ze in gebruik genomen kunnen worden. Dat wil ik mee maken, want het is hard en hard nodig. Je zou de kleding die sommigen aan hebben eens moeten zien! Er zijn er bij, die al die tijd in hetzelfde lopen. En slapen.

Misschien ook wasknijpers, maar daar ben ik nog niet uit. Die dingen verdwijnen natuurlijk en ik heb nog geen controlerend systeempje bedacht omdat te vertragen. Misschien drie zakjes met 25 knijpers en dan opbergen in de kasten? En dan Bupe en Ireen verantwoordelijk maken?  De was droogt hier binnen een dagdeel, maar soms waait het. Als de kleding los over de lijn hangt is er alle kans dat er iets afwaait en in het zand terecht komt. Knijpers zijn dan wel fijn. Ook een leermiddel!

En in Solwezi willen we graag wat aardige DVD’s laten aanschaffen. Die vier van ons kennen ze nu wel.

Als afsluiting  een traktatie met limonade, tomaten en oliebollen van de markt?

Ad en ik willen jullie van harte bedanken. Ik schreef al eens over ‘het verschil’. Het heeft voor ons echt verschil gemaakt. Zonder sponsorgelden was er natuurlijk ook wel wat aangeschaft, maar in veel mindere mate. Jullie bijdrage had ook een ander effect: een grote kring van belangstellenden om ons heen. Wij stuurden jullie regelmatig een verhaaltje over ons wedervaren, zodat je een idee krijgt wat hier speelt. En daar reageerden jullie dan op. Dat was iedere keer weer aardig.

Zambia 16 bestaat uit twee stukken, A, een PDF van Ad met onze uitgaven (niet geplaatst maar wel opvraagbaar), en B, dit berichtje. Ik had me voorgenomen, ieder van jullie een apart mailtje te sturen. Soms dachten we bij een uitgave: “Dat doen we van het geld van …”. En dat had ik jullie willen mailen. Daar ben ik wel aan begonnen, maar het is vandaag zo bijzonder warm  hier, dat ik daarvoor geen puf meer heb.

Lieve groeten en we spreken elkaar vast nog eens over ons avontuur!

Ad en Teja

 

151106         Zambia 15

Klamboes en nog meer.

Klamboes

Voor de tweede keer sjokken  we door het zand langs de enige geasfalteerde weg van Kasempa naar de Immigration Office. Er is weer een maand verstreken en we dienen ons te melden voor een nieuwe stempel in ons paspoort. Omdat we dan in de buurt van de Health Office zijn, stappen we daar ook binnen. Gewapend met de indrukwekkende,  bruine envelop van Mr. Kalele, het hoofd van de Kasempa Basic School waar het internaat onder valt. Wat kan die man mooi schrijven, de adressering lijkt wel gekalligrafeerd! In de envelop zit de aanvraag voor gratis klamboes. De regentijd dient zich al aan, het wordt tijd, de muskieten wachten niet. De receptioniste heeft helemaal geen ontzag voor de envelop. Ze rukt hem open, haalt het papier er uit, leest de inhoud en meent dat Mr. Kalele woensdag antwoord kan verwachten.

Oh nee, geen sprake van! “ U kunt die netten morgen niet met een aantal kinderen ophalen!  Eerst een advies van de dokter!”  En ze gebaart naar rechts, beschouwt ons gesprek als beëindigd  en drukt een paar stempels op het schrijven. Die dokter zoeken we natuurlijk op. Weer een receptionist! De juffrouw van net stapt daar ook binnen en kijkt verbaasd omdat ze ons daar weer aantreft…De dokter is druk doende, maar zijn medewerker weet het ook wel: “ Dit wordt niets! De klamboes zijn alleen voor kinderen onder de vijf en zwangere vrouwen! Het programma is nog niet gestart.” Het helpt niet of ik op één van de vele reclame bordjes wijs voor die musquito- nets. Het is en blijft ‘nee’. Terwijl het hier doodsoorzaak nummer één is. Ik  bedenk voor de zoveelste keer, dat de Zambiaanse regering bezuinigt.

 

 

Schoonmaakschema

Tja, wat nu? Daar gaat onze smoes voor een grondige schoonmaak van de slaapzalen:  nieuwe netten in een schone slaapzaal. We bepraten dat met Patricia en die adviseert een schema. En dan ophangen, zodat iedereen het kan lezen. We pakken het groots aan, meteen maar de zaal er bij. En alle dagen van de week. Als we, gewapend met twee nieuwe bezems,  het schema langzaam ontrollen en uitleggen, kondigen we ook een dagelijkse controle aan…. Als de nieuwsgierigheid “Waar staat mijn naam?” evenredig is met interesse voor schoonmaak, belooft dat veel goeds!

Waslijnpalen

Mr. Kakoma heeft wel oren naar waslijnen in de buurt van de wasbakken en hij gaat meteen en helemaal akkoord met ons ontwerp. Waar halen we vier ijzeren palen van drie meter vandaan? Die moeten vast uit Solwezi komen en dan wordt het een duur geintje door de bijkomende transportkosten. Willem weet te vertellen, dat Anke en Rudi volleybalpalen kochten in Kasempa zelf. En laten we nu bij de eerste de beste ijzerhandel vijf van die palen tegen komen! Martin, die de wasbakken bouwt, wil wel vier palen in beton gieten. Ook geregeld.  De volgende dag loopt Ad zwierend met acht jongeren door Kasempa in een lange rij, twee per paal. Ze hebben veel belangstelling. De palen bergen ze op in het halletje bij de slaapzaal van de meisjes. Je weet maar nooit, bij Anke en Rudi waren ze opeens verdwenen.  Dat liep overigens leuk af. De winkel tipte hen, toen ze daar weer te koop werden aangeboden!

Een gouden randje

Wat een sfeertje die donderdagmiddag! Negen kinderen slaan buiten een vrachtje bierdoppen plat. Verzameld in het plaatselijke café.  In een hoek van de zaal zitten/staan acht leerlingen, vier – vier aan een hoek van een groot vel papier. Ze tekenen heel geconcentreerd elk de weg van het internaat naar hun ouderlijk huis in de bush. Soms kruisen de wegen elkaar. Ze zijn er niet af te slaan en dat al voor de tweede dag.  Het levert verrassende informatie op. Zo staat bij  één van hen een zonnepaneel op het dak.

In de meisjesslaapzaal is Irene fanatiek bezig met de nieuwe bezem.  Alle bedden gaan van de kant en ze bezemt de troep er onder bij elkaar. Irene kan het niet verkroppen dat ze dat mooie stickertje iet kreeg na de inspectie! De andere kinderen worden aangestoken door Ad. Hij is bezig van niets muziekinstrumenten in elkaar te zetten. Met bierdoppen een rammelaar, van een loslopend stuk buis een fluit, – de molenaar brengt nog een stuk- , een ingezaagde stok als  rasp. Uit alles komt geluid en het is zo aanstekelijk dat Nodden al dansend en springend een swingend lied in zet. Iedereen is  bezig, het gaat vanzelf! Wat een geslaagde middag, eentje met een gouden randje! Weer terug op ons eigen stekkie is er een mailtje van het familiefront. De spannende, ingewikkelde operatie is goed verlopen. Twee gouden randjes!

Zachte bal

En dan is de naald van het pompje weg! Verdwenen uit het handvat. We hébben maar één pompje. “ Jammer! “ flitst het door mij heen, “natuurlijk hier niet te koop.” Het hele spul kijkt geschrokken toe en leeft mee. Dat was het einde van de bal vorig jaar. Dit jaar ging dat toch zo mooi met dat pompje! Ze weten precies waar de naald moet zitten en controleren of Ad wel goed keek. Nee, leeg! En dan opeens duikt Bupe een eindje van hem naar de grond en raapt de naald op !?  Die Bupe ! Hij vindt altijd onze verdwenen spullen!

Koud!

“Kennen we niet,” mailt Rudi. Nou wij wel. Ik trek een hemd aan. En we lopen in een trui heen en terug naar het internaat. De vier maanden oude baby van Patricia, de jongste bewoner van het internaat, zit weggedoken in haar draagdoek met  een wit, gebreid mutsje op. En de volgende dag is het weer snoei – heet!

De verdwenen zaag!

Die is terug. “Sorry, sorry,”zei de dader. De fles wijn drinken we zelf leeg. De vijfde en laatste inzender had het ook mis.  Hij mailde een eerste letter van de ‘dief’, maar wij kennen hier wel drie mensen wiens achternaam met dezelfde letter begint!

 

151031 Zambia 14

Noodzakelijkheden.

Water.

Als er in Deventer geen water uit de kraan komt, de toiletten niet doorspoelen, de douche en de wasmachine niet werken, bel je subiet  het waterleidingbedrijf. Als blijkt, dat door de aanleg van de nieuwe rondweg de leiding op drie plaatsen brak,  komt er meteen een reparatieploeg. Zo niet, dan maken we met de buurt stennis. Radio Oost komt kijken, de burgemeester stelt zich op de hoogte, de Stentor stuurt een verslaggever en met een beetje geluk haal je het journaal.

Hier in Zambia? Niets van dit alles. Bij toerbeurt halen de kinderen van het internaat met de kruiwagen water een eind verderop. Op de eerste plaats voor de kippen,  die moeten in november geld opleveren. Voor de  mensen alleen drinkwater. Van een wasbeurt komt niets  meer en dat is te ruiken.

De vrachtwagens met werklieden die boren naar water komen dan prachtig op tijd! Het is een donatie uit Lusaka, Education out reach for children with disabilities. Binnen twee dagen is er helder, heerlijk drinkwater vanaf 70 meter diep! Iedereen is er meer dan enthousiast  over!

Maaltijden.

De kinderen helpen bij  de lunch. Het ontbijt en avondeten valt buiten onze uren. Elke dag is het ‘s middags maïspudding. Daar is een eiwitrijk product bij, zoals bruine bonen, een ei, een klein stukje worst of iets van kip, een halsje, maagje, stukje lever. Verder nog een eetlepel gekookte groente, meestal kool. En dat alles ruikt heel lekker!  In het begin zaten ze aan tafel met hun bord, maar de laatste dagen vind je ze overal. Bilolo altijd in zijn hoekje op de grond,  Muladji op zijn plekje tegen de muur, anderen buiten onder de Baobab en sommigen bij het overdekte kookvuur van een paar boomstammetjes. Daar zit ook Patricia, die 23 borden op de grond  uittelt en dan vult. Na het eten spoelt iedereen buiten zijn eigen bord en handen in een grote, zwarte bak met al snel heel groezelig  water. Afwassen in de keuken kan niet meer sinds de waterleiding gebroken is. Nu er drie van de oudere leerlingen van school zijn, krijgt de volgende generatie groten de kans de immense pan van de mais uit te schrapen.

Elektriciteit.

Op de stroomvoorziening is geen peil te trekken. Elke dag valt de stroom zeker vier uur uit, maar vaak langer. En het schema daarvoor klopt van geen kanten. Daardoor  kregen we pas na een week in de gaten, dat er helemaal geen stroom was!!! Afgesloten, niet betaald!! Vandaar ook het houtvuur om te koken, het elektrische fornuis  krijgt ook geen stroom. En net zoals bij de gebroken waterleiding, dat is dan zo. Ad informeert bij de adjunct en die geeft de schuld aan de onderwijskundige overheid. Er is vanaf juli niet betaald! Het schoolhoofd schreef een brief met het dringende verzoek de achterstallige rekening te betalen. K 660,- een half maandsalaris van een docent.  Kennelijk hebben scholen een andere regeling dan particulieren, want die moeten absoluut vooruit betalen.

Ad kennend begin ik voorzichtig over dat bedrag. Ik stel voor, om ons sponsorgeld aan te spreken. Hij wil er niet van horen: “Ben je gek! Over een paar dagen wordt die rekening alsnog betaalt en komt er niemand op het idee ons dat voorgeschoten geld terug te geven.” Hij heeft gelijk, maar het kan ook nog weken duren voor er betaald wordt. Al die tijd geen leuke dingen met de boormachine; potloden dagelijks slijpen is er dan niet meer bij, tekenen kunnen we dan ook wel vergeten, kleuren ook. De reparatie van de bedden is dan afgelopen. De dvd-speler hadden we ook in Solwezi kunnen laten en de tweedehands computer uit Nederland heeft dan ook geen zin meer.  En dat al vind ik niet zo’n geslaagde afsluiting van ons grote avontuur. Dan maar iets minder principieel.

Uiteindelijk zwicht hij met zichtbare moeite voor mijn argumenten. De adjunct kwam opvallend vlot met het benodigde pasje en de volgende morgen zijn we voor sluitingstijd bij de Zesco, het energiebedrijf. De hele kinderschaar komt er in de keuken bij staan als Ad op het aanrecht klimt en in de meter de gekochte code intoetst. Een gejoel gaat op, als een van hen de schakelaar in drukt!

Ik vrees, dat ze ons aanzien voor de zilvervloot!

Gezondheidszorg.

Voor mijn neus ligt een grote bruine envelop bestemd voor de Lokale Health Service. Daarin zit  een aanvraag van het hoofd van de school voor muskietennetten. We zijn a.s. maandag in de buurt van dat gezondheidscentrum. Na die geschiedenis met de elektriciteit was dat een mooi smoesje om wat druk uit te oefenen op die aanvraag die al een maand voort suddert. Ik weet niet of de Health Service die dingen in huis heeft en verwacht al helemaal niet dat ze al die klamboes zullen brengen. 23 netten zijn niet te tillen en wij lopen. Ad is van plan zo snel mogelijk met een aantal van de groten die dingen dan op te halen.

Onderhoud.

Maar voor het zover is, willen we de slaapzalen kuisen. We hangen daar geen schone netten op terwijl er allerlei troep op de vloer ligt. Als het aanslaat, die schoonmaak, mogen enkele grotere kinderen  met wat kwatcha’s naar het centrum voor een bezem, stoffer en blik. Er is nu wel één bezem, maar de plastic haren zitten helemaal in elkaar als een blok.

Bij een volgende stap proberen we de verantwoordelijkheid voor een schone slaapzaal te creëren . Ad wilde hier eerst niet aan. Hij vindt, dat we dan op het terrein van Patricia komen. Maar Patricia valt niets te verwijten, die kan het echt niet allemaal behappen. En het internaat dag en nacht,  met een baby op de rug, én een eigen gezin met vier andere jonge kinderen, het is allemaal wel veel.

De leus is toch Op Eigen Benen ? Wat let ons?

Het internaatsgebouw.

Het gebouw is prachtig, goed ingedeeld en praktisch. Geschikt voor veertig kinderen. Bij de opening, een paar jaar geleden, moet iedere Zambiaan zijn ogen uitgekeken hebben. Toiletten en douches met stromend water, voor de meisjes en jongens apart. Klapdeurtjes voor de toegang. Een ruime slaapzaal met gloednieuwe bedden, nieuwe matrassen, nieuwe dekens. Ramen voorzien van glas, tralies ervoor,vriendelijke  gordijntjes, spaarlampen aan het plafond. Een ruime keuken met een groot aanrecht en ook nog stromend water. Een elektrisch fornuis,grote aluminium pannen en plastic borden in een stellingenkast. En ook nog een drietal vliegenkasten. En dat alles fris in de verf!

Dit trimester begon met 23 kinderen op het internaat. En de lijst van potentiële andere kinderen gaat richting vijftig. De lessen voor de gehandicapte kinderen worden nu ’s morgens  ook in het internaat gegeven. Er krijgen ookgehandicapte kinderen van buiten les.  ‘s  Middags hebben wij gemiddeld  dertig kinderen.

Al die kinderen gaan op hun eigen manier met het gebouw om. Met de ervaring van uit hun afgelegen dorpen. Die zijn, zeker weten, veel en veel minder luxueus. Ze hebben nooit geleerd hoe je met een dergelijk gebouw omgaat. Kracht hebben ze wel en als iets niet meteen soepel loopt, ram je dat toch voor elkaar? Met alle gevolgen van dien! Spullen terug brengen is ook zoiets. Als je nooit geleerd hebt iets op zijn plek terug te leggen, houd je het toch? Onder je matras kan dat heel goed. Daar ligt ook een gekreukt beduimeld schoolschrift, een afgekloven potlood, een smerige onderbroek en andere schatten als een leeg flesje nagellak, een halve schoen, een touwtje. En als iets stuk is? Dan rest  de Zambiaanse gelatenheid. Dat is dan zo.

We vinden het nu al winst, als de kinderen ons attenderen op zaken die stuk zijn. We complimenteren hen!  Ad is een kunstenaar en hem lukt heel veel, maar niet alles. Een deur die uit zijn hengsels hangt, vraagt meer dan een paar spijkers. De ochtendteacher ziet Ad ook aan voor een technisch wonder. Of hij even het schoolbord aan de muur wil hangen nu hij toch bezig is?  Ad probeert hem duidelijk te maken, wil dat bord blijven hangen, dat je dan een steenboor nodig hebt en pluggen en lange schroeven…. Die zijn in heel Kasempa niet te vinden. Mister teacher denkt er anders over. Met de lange spijkers kan het toch ook? Zo doen ze dat hier altijd! Het bord hangt, met spijkers.

Na ons de zondvloed!

151025         Zambia 13;       Week 5

Een heel bijzondere week! Ik word weer moe als ik er aan terug denk!

Nog tevreden wandelen  we die maandag over het rulle zand, in de hitte, naar het internaat. De middag is mooi voorbereid. We kennen de mogelijkheden van onze pappenheimers  nu een beetje en hebben in elk schriftje een passende opdracht gezet. Ad neemt de basis-groep en ik de gevorderden. En daar begint voor mij het gedonder. Op de schoolborden in het lokaal staan dezelfde sommen. Aftrekken onder elkaar met ‘lenen’. Die staan ook in het schriftje van vijf leerlingen.  In diverse versies, om afkijken wat moeilijker te maken.  Niemand beheerst  die sommen!!! Ja, 9 – 7 lukt nog wel. Dat doe je op je vingers, maar lenen????  In de voorgaande dagen heb we gemarteld met sommen als 7 -5 en 5-7. Dat laatste kan niet, je komt tekort…Och arme, ze kijken naar mijn gezicht en gokken maar wat.. sociaal wenselijke antwoorden…Ik stop er mee, ik moet er eerst over nadenken.

Volgende activiteit: tekenen! Altijd goed. Een paar sterke handen slepen een bed van de jongenszaal naar binnen en poten dat schuin op twee tafels. Ad en ik spelen domme Henkie  en Idel pakt tot mijn verrassing mij het krijtje af.  Hij tekent het bed in perspectief op het bord. Groot en duidelijk. De molenaar komt verontwaardigd binnen: “ Wat is dit? Bedden horen in de slaapzaal!” En dan wil Mr. Kakoma ons nú  spreken. Ook dat nog! Patricia neemt het van ons over en wij lopen naar buiten in de veronderstelling Mr. Kakoma onder de baobab te treffen. Maar die is in geen velden of wegen meer te zien. Wij sjokken naar zijn huis een eindje verder op het terrein, lopen tweemaal tevergeefs en dan blijkt hij toch thuis te zijn. “Ik kom zo, onder de boom!” Wij slepen alvast een stoel en twee krukjes aan en wachten gelaten af. Het ‘zeer dringende’ gesprek gaat over de slepende begroting voor de nieuwe wasbakken! Ad noemt ook een aantal materialen  en vertelt hem, dat we niet akkoord kunnen gaan  met een tientallen meters lange kostbare pijpleiding voor het water. De oplossing  daarvoor blijkt later binnen handbereik! Het gesprek duurt meer dan een uur en intussen is de tekenactiviteit voorbij en hangt iedereen overal rond. Wij balen, we dachten dat er weet -ik- niet – wat aan de hand was, maar die begroting, néé.  Die had niet zo’n haast meer, daar zijn we toch al weken over bezig.

Na een nachtje slapen besluiten we, voor de tweede keer, het anders te doen! We zijn dagelijk om 13.00 uur op het internaat en wisselen om half vijf weer van schoenen. Dan zijn we wat vroeger thuis en kunnen we in het laatste daglicht nog buiten eten. Die sommetjes, zijn die zo belangrijk?  Dat kleine beetje dat wij ze kunnen leren, zijn ze zo weer vergeten. In Nederland heeft de commissie …. ( ik kan niet op de naam komen) vastgesteld dat andere kwaliteiten nog belangrijker zijn dan rekenvaardigheden. Nederland hoeft niet perse nummer één op het lijstje van landen te zijn en Zambia al helemaal niet. Voor de Nederlandse economie is andere kennis nog belangrijker, w.o. flexibel gedrag, communicatievermogen en creativiteit. Dat geldt vast ook voor Zambia en gehandicapte kinderen! We besluiten daarop te koersen. Rekenvaardigheden verpakken we listig in spelletjes en we breiden ons arsenaal aan activiteiten op het gebied van handvaardigheid en sport uit! Oh zo. Geen gemartel meer met cijfertjes voor hen niet en ook niet voor ons. Communicatie is hier een stuk ingewikkelder, maar dat  streven we na. Dagelijks een braïlle berichtje voor Sera en Fenny, uitbreiding van onze gebaren. Vragen naar het waarom van gedrag….De dinsdagmiddag is een succes!

Ha, die woensdag! Uit de verte zien we al de grote vrachtwagens uit Lusaka. De dag van de waterboring!  Niet dat we de datum wisten, over communicatie gesproken. De lunch is door alle activiteiten van de werklieden uren verlaat.  De meeste kinderen slaan de werkzaamheden gade. Een hele rij lange buizen gaan de grond in.  Het loopt tegen vijven, zjoef, sjt….gesis,  de werklui nemen afstand, zand spuit omhoog en dan  is er WATER !!  Er breekt gejoel uit en iedereen klapt in zijn handen.

Helder water van 70 meter diep! Een cadeau van een Zambiaanse organisatie voor gehandicapten. Ad zoekt en vindt die avond op internet een eenvoudige afbeelding van het inwendige van de aarde. En print dat dertig keer. Ik plak elk schema in een schriftje. De volgende dag proberen we met ondersteuning van Patricia enige geologie te bedrijven. Inkleuren kan iedereen wel, op een paar krassers na. Buiten zijn metselaars bezig bij de handpomp. Er komt een keurig betonnen gootje en een afvalputje vol grind. Die dag behelst de tekenopdracht natuurlijk het tekenen van de handpomp. De meesten sjezen met hun A-viertje meteen naar buiten om het zaakje nog eens goed te bekijken. Zaterdag vindt de officiële in gebruik name plaats en wij worden geacht daarbij  aanwezig te zijn. Om precies twaalf uur. Dat hebben we toegezegd ook al om Ronald te ontlasten. Die moet anders van Solwezi komen, 168 km verderop. We zoeken een aantal goed gelukte tekeningen uit. Omdat het mij tegenstaat tekeningen van de kinderen achterover te drukken proberen we ze duidelijk te maken dat we ze willen gebruiken als cadeautje voor de sponsor. Om het goed te maken, zetten wij dan de tekenaars met hun tekening op de foto. En daarmee gaan ze helemaal akkoord. Moe van de volle week schuifelen we over de markt. Groente voor drie dagen, aardappelen, want er wat meer tijd om die te koken, appels als die er zijn en een half dozijn flesjes Eagle, Zambiaans bier. Heerlijk, weekend, een paar dagen niets, op die officiële bijeenkomst na. Morgenvroeg is er nog tijd om voor  die tekeningen en  een bedankwoordje een keurig mapje te snijden.

In de winkel van Patrica staat ons wat anders te wachten! Wij gaan binnen een half uur met Willem en zijn kleinkinderen mee naar Lufubu, naar zijn boerderij, 46 kilometer verderop. Een verrassing bedacht  door Willem en Ronald. De laatste komt dan toch over voor de officiële presentatie. Hij zal speechen, bekend met alle in’s en out’s hier. En dat vertrouwt hij ons niet echt toe. Wel allemachtig! Alles is weer 180 graden gedraaid!

En dat is dan Zambia!

 

NB  De wasbakken komen op vier meter afstand van de nieuwe pomp!

 

121023         Zambia 12,             Raden!

De zaag is gelokaliseerd! Een keer raden wie hem heeft!

Ideeën naar mij, t.broekhuijsen@gmail.com

Voor de eerste goede inzending  heb ik een fles wijn! In Nederland of in Zambia!

Groet!

 

151021  Zambia 11

De dag van gisteren.

Bibusa, Idel en en Jimmy zijn weg. Plotseling. Geslaagd voor het examen, level 7. Dan stopt het onderwijs hier. Vrijdagmiddag was dat examen en waren ze er nog  gewoon. Geenenkel teken van een naderend vertrek. Het voelt niet fijn. Eerst trek je een turbulente maand met elkaar op. Idel was goed in het opsporen van verdwenen spullen. Die kwamen meestal  uit de slaapzaal van de jongens te voorschijn. Jimmy tekende  heel bijzonder en trok daarin de anderen mee. Lange Bibusa was bezeten van ons Unicef-memory, dat kon ze als de beste.  En  muiten kon ze ook !  Oneens met de groepsindeling met kleine Muladji of Sante met zijn kromme beentjes. En dan opeens zijn ze er niet meer. Als het ons al raakt, hoe is het dan voor de achterblijvers?  Er is minder herrie dan anders.We zijn vandaag vroeger. De bedden van de meisjes zijn aan de beurt. Ad haalt de spullen uit de kast: boormachine, verlengsnoer, hamers, tangen, houtlijm, zaag….Zaag..!?? Geen zaag!  Waar is de zaag?  De kinderen zitten startklaar voor onze neus, benieuwd wat er weer staat te gebeuren. Waar is de záág?  Uit de handgebaren begrijpen we, dat de zaag foetsie is. Het lijkt ver weg, ver weg naar??? Net zoals onze fake-bankbiljetjes met de koppen van Bibusa en Idel. Dat kunnen we nog begrijpen. Die bankbiljetjes zien er ook leuk uit, K2, K5, K10. Best interessant als je daarmee in je dorpje terugkomt. Maar die záág?  Wij zijn nu toch wel wat boos. Wel verdorie, er moest iemand, dat kon niet anders, ook nog een sleutel van die kast hebben. Regelmatig lagen de spullen door elkaar en soms wisten de oudsten van de groep dingen die in de kast lagen, te duiden. Bijvoorbeeld die twee shirts van de voetbalclub uit Oosterwolde. Daar hadden we tot  nu toe nog niets mee gedaan, nog niet eens getoond ook. We hebben weinig zin te doen of er niets aan de hand is.Dan maar de bedden van de meisjes. Daar zijn er drie die om reparatie vragen: het bed van Josephine, onze ‘terroriste’, het bed van vrolijke Felista, ons Downkind en het bed van stoere, grondig vegende Pascalina die zelden lacht. Door de verdwenen zaag zijn de mogelijkheden van Ad beperkt.

Alleen het bed van Felista kan nog.

De dames helpen. Felista straalt aan de boormachine! En ze timmert met kracht en twee handen een dikke spijker door de planken. Van haar praat – klanken maak ik niets, maar haar bewegingen spreken boekdelen. ZIJ heeft de spijker er in gejast! Van de weeromstuit maakt ze de kwast voor de houtlijm superschoon. Ad niet, maar ik loop intussen wel  een paar keer door het zaaltje. En dan snap ik wat er gebeurt, als er niemand voor hen is. Dit is het, wat ons hier brengt….

Zes kinderen slapen met hun hoofd op tafel, eentje  ligt zelfs languit over twee tafels heen. Een paar hangen er stil bij elkaar. In de hoek van het vertrek werkt Mr. Kabelenga onverdroten de hele middag aan een scriptie. Ik zie het woord ‘life-skills’ op zijn computerscherm als ik in de kast moet zijn…. Buiten tel ik  nog wat hangende figuren, maar de rest is de hort op. Voorbij de grens, de brede zandweg aan het eind van het pad. Op onderzoek en dat mag ik eigenlijk wel.  Net zoals die vier die vanmorgen heel schuchter en verlegen plotseling bij ons het terrein opschoven. Hoe hadden ze ons gevonden???  Vragen,  o.a. bij onze overbuurman. Maar dan nog! Het is 2,5 kilometer… zover van het internaat… Patricia, de internaatsmoeder,  is met een zoontje naar het hospitaal in verband met malaria.

Na een uurtje, als  Josephine en ik  de slaapzaal hebben  geveegd, vind ik dat de achterblijvers het ook niet kunnen helpen dat er spullen verdwenen zijn. Ik pak de houtblokken om er touw door heen te halen. Alles wordt wakker. Wat nu weer? Ze kennen dat spelletje nog niet. Lopen op klossen. Het is een groot succes en ijlings doorboort Ad nog een paar blokken. Daar hebben we er toch genoeg van! Ze moeten even oefenen, maar het gaat met de minuut beter. Zelfs blinde Fenny doet mee. Kletterkletter wat een herrie!

Ad is klaar met het bed en slijpt buiten potloden. Geofrey geeft ze aan. In een vloek en zucht worden tientallen kleurpotloodjes bijgewerkt. Met die rottige slijpertjes is dat monnikenwerk, maar met de schuurschijf op de boormachine gaat het prachtig. Pascalina sleept onverwacht  een stoel voor mij naar buiten. En het wordt zo waar huiselijk gezellig. In tweetallen vlechten we stroken van de plastic zakjes tot koordjes. Ik heb er zo’n dertig nodig. Voor de maskers. Aanstaande maandag is het Independence Day.

 

 

151011         Zambia 10

Een boormachine op het internaat!

Het ding komt uit Solwezi, 165 km ver. Een meevallertje, Mr. Kakoma reed toch langs Solwezi en was genegen de doos mee te nemen. Ronald in Solwezi : “Die kinderen weten net zoveel van een boormachine als een Nederlands kind van carbonpapier!” De intrigerende doos staat nog niet op tafel of de belangstelling is groot. Wat nu weer?!  Ze zijn er aan gewend geraakt  dat we ze alles laten zien. En dit belooft wat! Tergend langzaam gaat de doos open, zevenentwintig neuzen verdringen zich om de tafel. En opeens geneer ik mij. Een paar wijzen elkaar op de prijs: K 1300,-.  Een maandsalaris!

Geen stroom!

De  zware machine komt uit de doos. Geen Chinees fabricaat dit keer, Russisch. Een Bosch. Ad laat het snoer met de stekker zien. Ik steek die in mijn neusgaten….Ze lachen. Ze kennen dit soort spelletjes intussen.  Het ding gaat rond. Iedereen  mag hem  even vasthouden en dan wel op de juiste manier. Ook de blinde meisjes en ook kleine Muladji. Voor sommigen is het  moeilijk om het goed na te doen. Bij Jimmy lijkt het wel  een mitrailleur. En daar blijf het die middag bij, alleen vasthouden. Er is weer eens geen stroom. Boren kan niet, maar iets anders wel. De boormachine tekenen! Daar hebben onze cracks in tekenen geen moeite mee, maar anderen wel en die drukken de gebruiksaanwijzing  achterover. Daar staat een duidelijke afbeelding op! Sante is weer eens listig. Hij neemt de brochure mee naar het raam en trekt over. Ook de dag daarop, weer geen stroom.

Boren!

Ad laat het ding lopen, Choolwe kruipt van schrik bijna onder de tafel en wil de lopende boormachine  beslist niet meer vasthouden.  Dat geeft niet, want er is belangstelling genoeg. Boortjes, vijf stuks, allemaal voor metaal, maar die kunnen ook voor hout. Maten  2,3,4,5 en 6 mm. We geven ze stuk voor stuk door. De kinderen wijzen elkaar op de verschillen. De ene is goudkleurig, de andere zwart. “Een bij elkaar geraapt zooitje!” zegt man.  Hier in Kasempa is  alleen 5 mm verkrijgbaar. Niet alleen de grote stoere jongens, ook de mindere goden  krijgen de gelegenheid een gaatje te boren in een blok hout. Augustin is linkshandig, het handvat is draaibaar! Het ding stijgt  nog meer in hun achting.

( Bij toeval zag ik enkele bedden bij de jongens. De latten met de matras van Jimmy hangen met repen plastic vast….Sante slaapt dwars boven in, in de onderste helft van zijn bed zitten geen planken meer. Nou is hij niet zo groot met zijn kromme beentjes, maar toch…)

Naar de bedden!

Dan mogen er acht mee. Naar de bedden! Om de beurt komen ze terug. Hamers a.u.b.! De tangen! Houtlijm! Schroeven! Spijkers! De rest van de groep is bijna niet te houden. Met de ballen en de touwen jaag ik ze naar buiten!  Maar als ik met mijn fototoestel op de slaapzaal komt, kruipen Sante en Muladji op blote pootjes tussen de planken en de kromme spijkers door. Ik grijp ze bij hun lurven: “Jongens, naar de buitendeur. Daar mag je kijken!” Sante snapt het wel, maar Muladji helemaal niet. De zijplanken van Santes bed zijn zo krom naar buiten getrokken, dat de  dunne plankjes er tussen door schieten. Ad laat een springtouw halen en knoopt dat om de zijplanken.   Geofrey draait de klauwhamer als een wurgstok langzaam rond. Hij voelt zich duidelijk belangrijk!  Langzaam komen de zijkanten wat naar elkaar toe. De schroeven zijn 3 cm en dat is te kort. Schroeven van 5 cm zijn er in heel Kasempa niet te vinden. Ad doet voor hoe de schroeven één cm te verzinken. Idel laat de machine draaien en Ad kijkt niet eens meer toe. Het zijn  geen kruiskopschroeven en zo nu en dan schiet de boormachine weg. Het mag de pet niet drukken. Dan gaat het opnieuw.

Om iedereen aan het werk te houden zijn er planken om te schroeven en planken om te spijkeren. Om en om. Mathews hamert als of het om zijn aartsvijand gaat. Jassen maar!  De spijker er naast zit er krom in. Ad laat hem zien, hoe je die met klauwhamer er weer uit trekt. Twee anderen controleren met raspen de bedden op splinters. Weer anderen schuren de zijkanten glad.  Het is een drukte van belang, een echte werkplaats met een gouden sfeertje. Tegen vier uur zijn twee bedden weer in orde. Patricia komt  goedkeurend kijken.  Ad laat opruimen. Het gereedschap weer in de kast en de kwast voor de houtlijm moet schoon. Dat gebeurt in een plastic drinkbeker uit de keuken!  En ik had vanmiddag nog wel een weggegooid flesje aan de kant van de weg opgeraapt. Helaas, er komt geen water uit de kraan…  dus offer ik de helft van mijn drinkwater op.

Abija kijkt sip. Zijn bed …., hij had gedacht…. Morgen!

Mijn echtgenoot heeft kritiek op mijn tekst: “Je kunt het eigenlijk niet overbrengen, hoe fanatiek ze die bedden repareren en hoe goed ze dat doen!”

Een boormachine bij naschoolse opvang? Geweldig!

 

 

151010  Zambia 9

Het verschil.

Onze voorgangers deden wel aan fundraising. Vanaf het begin hadden wij daar geen zin in. Schoolmeubilair voor Egypte, protheses voor slachtoffertjes van bermbommen, opslagloods voor Mozambique. Sponsorlopen, fluitjesverkoop, wijnacties, kledingbeurzen, dienstenveilingen, koeken bakken, dat soort zaken. Nu even niet.

Voor ons vertrek kwam ik op internet een studente tegen. Ze stond op het punt te vertrekken naar Afrika voor een stage met € 800,- aan sponsorgeld. “Dat maakt wel verschil als je wat geld kunt besteden.” Ik begon te twijfelen. Maar het kwam er niet van, geen zin en geen tijd. Anke en Rudi troostten: “Er staat nog geld van ons op de rekening van Eigen Benen. Daar kunnen jullie gebruik van maken, dat is voor het internaat .” Mooi, maar het is niet ons geld. We zouden wel zien. Tenslotte zijn we niet armlastig.

Ongelooflijk, het ging vanzelf! Nooit verwacht, zelfs niet bedacht! Toen we in juni hier en daar lieten vallen in het najaar weer weg te zijn, kwamen er zomaar goede gevers. Eenentwintighonderd euro!

Eenmaal in Kasempa hebben we aan alles behoefte en dagelijks geven we geld uit voor het internaat. Stevig karton, veertig schriftjes, ijzerdraad, tangetjes, hamers, linialen, schuurpapier,houtschroeven, spijkers, houtlijm,een zadelpen , wasmanden,  schaartjes, stopnaalden, touwen, spijkerplankjes, houtraspen, resthout en- zo – voort. Sinds een paar dagen gaat het hard met de centen. Er staat hier een laserprinter P 1102,  zwart wit, en daar hebben we toch een lol van!  Fotootjes van de kinderen bij de informatie, dagelijks individuele rekenopdrachten, overzichten van hardlopen, touwtrekken, touwspringen  en voetbalwedstrijden,  naamkaartjes, memory- spelletjes, domino en ook heel mooi voor officiële brieven over gratis klamboes. Een enorme luxe die printer, waarvoor we niet naar een winkel hoeven. Ook niet naar de school, want daar is geen printer. Bij de timmerman bestelden we twee broodnodige kasten, identiek aan die van Anke en Rudi. Bij het zelfde timmerbedrijf, een paar tientjes duurder. De koers van de Kwatcha zakt per week.

Gisteren kwamen we een stapje verder met de wasbakken voor het wassen van kleding. Het begint er op te lijken, dat het daarvoor beschikbare bedrag niet genoeg is. Een eerste prijsopgave gaf  weinig duidelijkheid en in een informatief gesprek kwam de aap uit de mouw. Er is in de buurt van  de geplande plek voor de wasbakken water. Maar het water voor de wasbakken moet komen uit een kraantje midden op het veld, tientallen meters voor het gebouw. Dat vraagt  een lange leiding in de grond. Het woord shovel viel al.   Ad: “ Voer maar op, we schrappen wat echt niet kan. Die sleuf kunnen de kinderen ook graven. Dan maken we er een wedstrijd van!”

De toiletten en douches zijn er ook nog! Bij de meisjes werkt nog wel iets van het sanitair, maar bij de jongens is alles kaduuk. En het stinkt er als de hel. De ontluchting aan de buitenkant komt niet boven het gebouw uit en eindigt voor het raam ….

Bij dat alles maakt het gevoelsmatig wel verschil als je mag putten uit een fonds van goede gevers!

Die studente had helemaal gelijk!

Heel veel dank beste sponsors!

Ad  en Teja

 

151004  Zambia 8

Nutsbedrijven

Gas, licht en water in Zambia. Dat gaat ietwat anders dan we gewend zijn.

Elektriciteit.

De onbemiddelde Zambiaan heeft geen aansluiting op  het elektriciteitsnet. De mensen hier, die zich wel een aansluiting kunnen permitteren krijgen eencomputerkastje in huis. Zo gauw de meter richting nul gaat, bezoek je dan met je pasje het Zesco kantoor en betaal je vooruit. Daarvoor ontvang je een code, die je thuis invoert.  We maakten mee, dat Mr. Kakoma, de adjunct voor het internaat bij de Zesco binnenstapte en onverrichter zake terug keerde. Hij was zijn pasje vergeten. Zonder pasje geen opwaardering. Het is mazzel, de Zesco zit hier in de buurt. Wij halen dat pasje op bij de schoondochter van onze gastheer. Zij heeft een winkel en is makkelijker bereikbaar dan onze gastheer. Hij woont 40 km van hier.

Het kan gek gaan met die ‘power’. Een aantal uren per dag is er namelijk geen elektriciteit, geen power. We controleren dat door de koelkast even te openen. Het weekoverzicht geeft dan wel braaf aan wanneer de stroom uitvalt, maar dat schema klopt vaak niet. En dan meestal wanneer we net tijd hebben om te internetten….

Water

Ook het water betaal je vooruit. Iets voor sommige cliënten van het Meester Geerts Huis in Deventer?

Het huis dat we bewonen is aangesloten op de waterleiding. Onze Zambiaanse buren weten dat en zo nu en dan verschijnt er een klein jongetje op blote voetjes met een ontwapende oogopslag. In zijn handen een klein tankje. Hij vraagt het altijd netjes. Niet dat we dat verstáán, maar zijn bedoeling is duidelijk.

Gas

Bij ons staat een grote fles butagas. Wat een luxe!  Navullen kan niet in Kasempa, daarvoor moet je via Solwezi naar Lusaka. Van hier naar Solwezi is het tweehonderd km en het stuk van Solwezi naar de hoofdstad is achthonderd. Over een weg vol gaten en kuilen. Duizend km voor een fles gas! Van Diepenveen tot in Oostenrijk! En voor de gewone Zambiaan onbetaalbaar. Geen wonder, dat onze dorm-mum kookt op een romantisch lijkend houtvuur van dikke stammetjes met houtskool.

Vuilnis

Reinigingsdienst ?  Bestaat hier niet. Elk gezin is verplicht bij huis een flinke vierkante kuil te graven en dan goed diep. Daar is controle op. Alle afval gaat in de kuil, groente, blik, plastic, flesjes. Als de kuil vol raakt, graaf je een nieuwe dicht bij de eerste. Met het uitgegraven zand dek je de oude af. Ik vond het wel een aardige aanpak, het kost geen geld en het stimuleert om rotzooi op te ruimen. Tot Willem tegen mij zei: “Je vergeet de ratten!”.

Internet

Internet is zo langzamerhand ook een nutsbedrijf.  Er gaat heel veel geld in om. Het heeft even geduurd voor Ad in de gaten had, hoe internet te organiseren. Niemand die hem dat klip en klaar kon uitleggen. En ik vind hem bepaald niet achterlijk. Ook de verkopende partij, het kantoor in Solwezi niet. Al doende en redenerend kwam hij er achter. Zijn smartphone werkt als hotspot en die zet hij dan even aan. Heel benieuwd kijkt hij na afloop naar het verbruik. Regelmatig meer dan het berekende dagrantsoen.  Ik was even benauwd dat de Zambiaanse provider onze hotspot niet zou pikken, maar alwetend Adje sprak: “ We zijn goede klanten! 5 gigabite voor twee maand.” Daarvoor moest hij dan wel een  hele stapel schrapkaartjes bewerken!

En Zambia hoort niet bij de armste landen van Afrika!

 

151003 Zambia 7

BLOKKEN

Zondagmorgen

Het is rustig op de houtwerkplaats. Allen een groepje mannen. Ze ontdoen een  dikke lange boom van zijn schors. Ad is bij een naburig internetwinkeltje. En ik snuffel wat rond tussen planken en resten hout. Heerlijke lucht van vers zaagsel. Mijn oog valt op een klein restblokje, een plat balkje,aardig recht. Ik vind er nog een paar en stapel ze als een torentje op een ander hout. Een Zambiaan, de zaterdagavond is hem aan te zien, komt er bij staan.  Ik krijg een ingeving! Die keurige verzameling blokken voor het internaat kunnen we wel vergeten! De cirkelzaag van de werkplaats begaf het waar we bij stonden. Hier geen vlakbank of schuurapparaat. Afgezien nog van nauwkeurig  en haaks afmeten. Een verzameling restblokken is een goed alternatief!

Ad zwaait vanaf de doorgaande weg: “We gaan naar de koffie!” Ik wuif terug: “Kom jij maar hier!”.Dat doet hij wel, maar vindt: “ Dat kan morgen.” We proberen de belangstellende Zambiaan duidelijk te maken, dat we morgen terug komen en meer van zulke blokken willen. Of hij op de werkplaats thuis hoort? Geen idee. Wel dacht hij voor deze belangrijke opdracht een redelijke vergoeding te vangen. Helaas, het is hier boter bij de vis.

De volgende dag

We gaan vroeg op pad. Het is tijd voor een  visumstempel na 30 dagen bij het immigratiekantoor  aan het andere eind van Kasempa.  We kunnen een taxi nemen, aanbod genoeg, maar dat kan de gewone man ook niet. Als we langs de houtwerkplaats komen, stel ik voor om even te kijken naar die blokken. Ad:” Stel je er niets van voor.” Tot onze verbazing en verrassing ligt er een hele stapel, wel een kwart kuub! Drie kerels er om heen. Wat we er mee willen? Blokken voor het internaat!  En we onderhandelen over de prijs. “100 Kwatcha’s. ” Ad vindt  de helft ook een prima prijs en hij betaalt niet meer. Er komt een reep schuur papier à 15 K bij.  Maar hoe nemen we die blokken mee?  Het hout is loeizwaar. De zak is niet te tillen! De mannen hebben nog een zak, die mogen we lenen.

Als we tegen twaalven terug komen, is de stapel nog wat gegroeid. Acht  paar donkere handen pakken onze rugzakken en mijn dameshandtas vol.  De handtas is voor mij en de geleende zak mag Ad dragen. Het is pas een derde deel van de stapel! Onder veel belangstelling slepen twee blanken met rode koppen over de zandpaden een zware last. Niet op het hoofd, op de rug! Ze lopen krom! Natbezweet en niet bepaald fit arriveren ze uiteindelijk op het internaat.

Productielijnen

Die blokken zijn ruw en zitten vol splinters. Hoe krijgen we ze enigszins glad? We bedenken twee productielijnen en verdelen de kinderen over het lokaal. Ad showt de ruwe blokken, de twee net gekochte raspen, het schuurpapier in twee versies,  het ene wat ruwer dan het andere, de natte doekjes om het blokje uiteindelijk te poetsen , ietwat van een keuring bij Teja en tenslotte de ook de al  net aangeschafte wasmand. Daar gaan de blokken dan in. En Muladji, die nooit mee kan doen, krijgt een heel belangrijke taak! Na het raspen geeft Ad een blok aan hem en hij  brengt het in de richting die Ad aanwijst. Hij loopt waggelend te stralen! Hij begrijpt zijn taak! De schurende  kinderen grijpen de blokken uit zijn hand! Het wordt een ware happening! En iedereen doet mee, niemand drost hem. Ongekend.  Er blijken fanatiekelingen in de groep. Die schuren niet meer, die polijsten. Anderen nemen het minder nauw, maar ik hoef er maar weinig af te keuren. De inpakkers doen dat heel serieus. Zo krap mogelijk tegen elkaar aan. Veel leuker dan blokken van een zelfde formaat, toch?!

Onze ‘factory’ houdt een uur stand. Mr. Kabelenga, de ochtendteacher, wandelt even binnen. Hij grijpt twee blokken en demonstreert een dans met klappende blokken. Onder een hoog  rechterbeen, linkerbeen, boven zijn hoofd. Ook een idee!

Het restant van de houtberg halen we in de volgende dagen op en kopen er elke dag een wasmand bij. Om het hout in te bergen. En een stuk makkelijker om samen de blokken te vervoeren.  Ad en ik, ieder aan een kant.

Onderdeel

De blokken worden een vast onderdeel van het middagprogramma. Wie bouwt de hoogste toren?  Wie een hutje? Sjoelen kan ook! Ze glijden fantastisch over de stenen vloer. Tellen! En ook bij zoiets simpels als blokken blijkt weer, hoe getallenteerder je bent, hoe slimmer je het aanpakt. De grootste blokken onder aan de toren.  En als het aantal blokken de winnaar bepaalt, zoeken onze slimmeriken snel de kleine blokken bij elkaar. Eenmaal dansen we zoals  Kabelenga. Eén van de kinderen zetten we als voorbeeld op een tafel. Oorverdovend, de molenaar van honderd meter verderop,  komt kijken.

En voor we het door hebben staat de hele boel  op de tafels!

 

150927  Zambia 6

Mr. Y.

Een klein mannetje, 70 cm. In een veel te grote trui met capuchon. Die hangt de hele dag over zijn hoofd. Slaapt op het internaat, nu al twee weken. Hij kwijlt een beetje en hij vermaakt zich met een plastic koordje. Dat gaat door zijn handjes en door zijn mond.

Hoe hij heet? Niemand weet het, Mr. Kakoma niet, de molenaar  niet, zelfs Patricia, de moeder van het internaat, niet. En die weet bijna alles. Hij lijkt doof en hij praat niet. Meer gegevens ontbreken. Wij noemen hem Mr. Y. Een Mr. X hebben we al, maar die is groot en fors. een heel andere verschijning. De tweede dag krijgt hij een gigantische huilbui en die is niet te stelpen. Wat zou hij hebben? Patricia: “Hij wil naar huis!”Honderden kilometers hier vandaan. Knuffelen Is het enige dat overblijft. En dat bevalt hem duidelijk. Als ik mijn wandelschoenen uit doe, aai ik hem met mijn natte sokken. Zit hij  er daarom  steeds bij als ik mijn wandelschoenen wissel voor de sportschoenen en omgekeerd?

In de dagen daarop verandert er weinig. Hij kruipt tegen ons aan als we met de anderen bezig zijn. Alle moeders hier slepen met hun laatst geboren kindje. Rekent hij daarop? Een potlood vasthouden is er niet bij. Ook krassen wil niet. Niets wil, alleen dat touwtje. Maar er is vooruitgang! Ad trok heel eventjes zijn aandacht met een  houten hengeltje. Met een magneetje. Visjes optillen! En ik kwam hem opeens tegen in een stille keuken, met zijn handjes in een overgebleven vol bord. Streng verboden, maar ik heb het zo gelaten. Hij moet er nog van groeien! De volgende dag komt hij ons op het pad tegemoet en stort zich tegen ons aan. Knuffel, knuffel, knuffel.

Maar hoe heet hij  nou?

We zijn er achter! Mr. Kabelenga, een van de twee ochtendteachers wist het:MULADJI  !!

Maar hij reageert er niet op….

 

150916                 Zambia 5

Een nieuwe start.

Twee keer naschoolse opvang.

Gisteren.

Echt Zambia, deze maandag 14 september!. Vijf nieuwe kinderen er bij! Ouders keurig in pak, moeders in fraaie lange jurken, broertjes en zusjes, in allerlei maten en soorten.Links en rechts geven we handjes. Ad zet  tussen al die mensen de nieuwe kinderen op de foto en typt  er de naam bij.  Een vader, die een andere naam wil, een moeder die de naam niet kan schrijven. Bibusa loopt rond als oorlogsindiaan, haar hele gezicht is prachtig, egaal bruinrood gesmeerd. In de keuken, min of meer verboden gebied, snaaien jongens uit een grote pan, de tafels staan schots en scheef. Het meubilair is uitgebreid met  twee ondermaatse schoolbankjes, in de slaapkamers giechelen meisjes boven de bedden, tussen dat alles door kruipen hele kleintjes. Sommige moeders zijn duidelijk aangeslagen, ze laten een kind achter.En,  als Ad en ik proberen, in dit  typisch Zambiaanse  tafereel,  ons brave programma te starten,  mag de een na de andere een bordje van het verlate eten halen in de keuken: een dikke berg witte maïspap en een lepel bruine bonen. Met de rechterhand masseren ze onder onze neus een brokje deeg tot een rondje en werken het achter de kiezen. Patricia, de moeder van het internaat, zit ontspannen buiten onder de boom  met enkele ouders. Als Ad een volgende programmaonderdeel probeert, draadfiguurtjes, neemt de belangstelling duidelijk af.  Twee houden het vol en de rest is ‘m gesmeerd naar???

Anders.

Het moet anders, maar we weten nog niet hoe. We bespreken thuis bij de maaltijd, dat we elk om de beurt iets zullen opstarten. Niet meer de hele groep tegelijkertijd. En dan proberen we vooraf onze bedoeling met enig acteerwerk duidelijk te maken, met name aan de tien dove kinderen. In deze act zijn we om  de beurt ‘gekke Henkie’ .  Gekke Henkie speelt,  dat hij  het niet snapt  en doet het gevraagde prompt verkeerd. Het zal in de toekomst  voor veel gelach zorgen!

Het programma dat we ons voor morgen voornemen:

Draadfiguurtjes

Steentjesvoetbal
Gezichten tekenen

 

Trefbal met versimpelde spelregels
En als reserve activiteit: vliegtuigjes vouwen.
Tot slot een stukje video, en dat alles tot half vijf.  We vertrekken dan wat vroeger om de  weekendouders van Jimmy te bezoeken. Deze mensen boden ons in maart al gastvrij onderdak aan in hun beperkte huisje. En dat, terwijl mevrouw haar eerste kindje verwachtte  in april. We willen ze bedanken.

En weer gaat het anders.

De volgende dag  lopen we via de winkeltjes en de markt richting internaat. Ad heeft  schroeven nodig bij de sluiting van de kast. De sleutel van kast in het internaat is weer terecht, maar bij het slot is het hout  versplinterd. In de ijzerwinkel kom  ik prachtig sisaltouw tegen . Aha! Daar kunnen we wat mee. Vijf kwatcha’s per meter. We kopen er tien meter van. De wandelschoenen verwisselen in de zaal onder grote belangstelling voor de sportschoenen. En we besluiten meteen om dat maar elke dag publiekelijk te doen. Zo krijgen we  de kinders ook  wat bij elkaar. Ad begint aan de reparatie van het slot van de kast en ik werk het uiteinde van een stuk springtouw af met een dunner touwtje. Iedereen kijkt vol verwachting toe bij Ad en mij. Het afgesneden stuk van twee meter raakt klaar, maar  het lange eind van  acht meter  blijft onder grote teleurstelling in de tas. Ik heb niet meer afwerktouw bij me. Met die twee meter geef ik iedereen een springbeurt en ik vink meteen af wie er vandaag is. De constructie van Ad voor de sluiting van de kast ziet er geweldig uit. Er blijken een paar oudere  jongens en meisjes met verdacht  veel aandacht voor het stuk staal. Vorige week dacht ik al: “Die goochemerds weten er meer van! Die waren op zoek naar de DVD-speler. En toen ze het ding hadden, hebben ze dat uit onwetendheid gemolesteerd.”  Zo zou het gegaan kunnen zijn. De kinderen hier hebben nooit geleerd hoe om te gaan met zulke spullen.

Ad start met de paar van gisteren de draadfiguurtjes en de groep groeit. Als na een half uur een achttal fanatiek bezig is, begint hij aan een andere tafel met een vliegtuigje. En ik? Nu die kast op slot kan, pak ik hem maar eens helemaal uit. Het eerste vliegtuigje raakt mijn hoofd. Ik kijk ‘woedend’ achter me. Natuurlijk krijg ik nu een lading!  Een paar komen me helpen. Sandra krijgt een hoge bak en daar kiepen we de rummikub blokjes in. Die geven heerlijk smerige vingers. In een dichtgeknoopt stukje plastic heb ik nog wat afwasmiddel. Buiten haalt ze water en met een doekje maakt ze die bekende steentjes en de staandertjes helemaal super schoon.

De planken krijgen ook een beurt en ik krijg steeds meer gezelschap. Mr X , we weten zijn naam nog niet, schuift aan. Hij is verstandelijk beperkt en  intens druk met de losgetornde  zeskantjes van de lekke voetbal.  Joe heeft het restant van de bal binnenste buiten op zijn hoofd gezet en wandelt daar al een uur parmantig mee rond.  Het misstaat hem helemaal niet!

Alles uit de kast bevoelen en raken ze aan. Een jongens slijpt de kleine kleurpotloodjes nog eens bij.  Met de hulp van Haggai pak ik de kast weer in. De bovenste plank reserveer ik voor de boeken van  Mr.Kabelenga, een van de ochtend-docenten. Met onze meegebrachte spullen is de kast eigenlijk al te klein en het is zoeken en meten waar iets het beste kan liggen. Haggai en ik overleggen. Kan die doos rechtop of moeten we hem kantelen? Hij blijkt er een superoog voor te hebben. De mooie plastic emmer past nergens. Als ik hem dan óp de kast zet, knikt hij goedkeurend.

Intussen rent de middag voorbij. Ad laat de vliegtuigjesploeg voor wat die is en trekt naar buiten. Van trefbal maakt hij jachtbal en hij moet het zelf ontgelden. Er zijn en blijven(!)  drie plekken:  eentje met lieden die fanatiek verder gaan met de draadfiguurtjes, eentje voor de vliegtuigbouwers  en eentje met jachtbal. Ze kunnen veel meer dan zo op het eerste gezicht blijkt. Bij  het vouwen van de vliegtuigjes komen er ook gevouwen doosjes en bootjes. En de tekeningen van de gezichten zijn verrassend gedetailleerd.

Moe van de jachtbal pakt Ad de dvd van David Attenborough over dieren in Afrika. Nou, dat wil mooi niet, want er is geen stroom.  En ik? Ik neem onder het misprijzend oog van Patricia (ze vindt het terecht een  de taak van de kinderen) alle tafels af met een natte doek af en ik veeg de vloer. Eenmalig!

Om half vijf wissel ook ik weer van schoenen, Ad deed dat al, en nemen we een enthousiaste Jimmy mee. Op weg naar zijn weekendouders. Die wonen aan de andere kant van Kasempa,een fors eind lopen in de tropenzon. Binnendoor, in het  stevige tempo van een 18 – jarige knul, ik heb er moeite mee!

Gelukkig is het eten voorbereid. Het is al donker als we weer op honk zijn!

 

150910 Zambia 4

De ballen uit Oosterwolde zijn in Zambia!
Donderdag, 10 september
Het ding past net verstopt in de handtas. Op de tafel liggen vier kartonnetjes waarop appel, ball, cat en dog. De letters a,b,c en d. Dove kinderen, eentje met een verstandelijke beperking, een blind meisje en een meisje met een verminkte linkerhand zitten er omheen.
Met veel theater schil ik de appel en verdeel hem in twaalf partjes, net genoeg. Bij de  ‘c’ van cat en de ‘d’ van dog liggen tekeningen van twee kinderen. Die zwarte, dichte tas bij de ‘b’ zit daar een ‘bal ‘ in?! Je hoort ze denken! De bal van 2014 van onze voorgangers ligt in elkaar gedeukt en half gescheurd zielig in een hoekje.
Eentje mag er voelen, traag gaat de rits open en ja hoor!  Een gejuich gaat  op !  Er is weer een bal!!!    
Met de twaalf kinderen  werken we een serie handigheidjes af. Mikken vanaf drie meter op een krukje, vier meter en vijf meter en nog meer. Stuiteren om een tafel. Overgooien naar elkaar. Dan  naar buiten. Weer overgooien, stuiteren, rollen. Sarah ziet niets en doet toch mee. Het ontroert mij  hoe ze  achter de rollende bal aan kruipt. De andere leerlingen accepteren haar handicap groots. Ze gaan helemaal niet voor hun beurt en spelen Sarah op haar beurt de bal toe.

Het wordt een waar feest als de ene helft van de groep de bal over een hoge muur naar de andere kant gooit. Gejuich  klinkt als iemand beet heeft. Aan het eind van de middag krijgt de bal een plekje in  het proviandhok, naast de rijst. En de sleutels leveren we in bij de moeder van het internaat.
Vrijdag, 11 september  
De volgende dag smokkelen we een tweede bal in de handtas naar binnen. We starten met de tafel van twee: tekenen,  klappen bij even. Onder veel gelach lopen en dan stampen bij de even getallen.
Even pauze. Onze tv in Nederland heeft een usb-aansluiting waarmee je foto’s kunt tonen. Helaas is deze tv hier zo’n oude bak, daar kun je nog net een dvd speler aan verbinden. Geen nood,  met onze  laptop  gaat het ook. De kinderen vinden het prachtig als ze er goed opstaan en de bal met een sierlijke boog doorgeven.

Nu iedereen toch bij elkaar zit is het een mooi moment om met de tweede bal op de proppen te komen. Ad haalt de tas te voorschijn. Je ziet ze denken. “Die bal van gisteren kan het niet zijn. Die ligt hier.” ??? En er breekt een gejoel uit als de rits weer open gaat. Twéé ballen!!!! Ad met een uitgestreken gezicht : “Deze bal van gisteren is voor allemaal. Deze bal is voor de blinde kinderen.”  en duwt hem Sarah in de handen. Ze gaat met haar wijsvinger langs de naden. Volgende week komt er nog een blind kind. Mr. Kakoma komt net binnen en herhaalt de boodschap in gebarentaal. De groep kijkt ernstig, ze begrijpen het.
En dan weten ze nog niet, dat we nog twee ballen in onze koffer hebben! Daar wachten we even mee. Ad tegen mij: “De eerste bal is voor allemaal, de tweede voor de blinde kinderen, de derde  voor de meisjes en de vierde voor de jongens!”  Ook de twee shirts voor de aanvoerders hebben tijd. En als die container aankomt met de overige ballen, met al die shirtjes en sportschoenen van Go Ahead over drie maand?

Voor nu al, wat een rijkdom, vier mooie leren ballen!
Vanuit Kasempa veel tropische groeten van Teja en Ad Broekhuijsen

150831 Zambia 3

“Zijn jullie er helemaal klaar voor?” mailt Dorine de webmaster van www.eigenbenen.nl, “zowel tussen de oren als qua bagage?”  Klaar? We willen weg! Drie maanden hadden wij het dagelijks over Kasempa.  Morgenmiddag brengen Rudi en Anke ons naar het station met de twee grote koffers van bijna drieëntwintig kilo en twee rugzakjes met nog eens tien kilo als handbagage.  “We komen met één koffer helemaal leeg terug!”, voorspelt Ad. Het was selecteren. Die leuke flesjes verf van 400 ml voor de kinderen wegen bijna twee kilo en dat handige tangetje van Ad een pond. Toch maar thuis laten?

Tien dagen geleden kwam hij thuis met zes grote vuilniszakken vol voetballen van de club in Oosterwolde. In de Ford  stonden al twee dozen vol t-shirts, nieuwe sportschoenen en grote sporttassen. Gelukkig mailde Ronald eens, dat er ergens een container stond. Enkele shirts voor aanvoerders en vier ballen hielden we hier, de rest brachten we afgelopen zondag naar Laren. De container daar, voor meerdere organisaties in Zambia, bleek al vol. Het is wachten op een volgende.

Mr. Kakoma, de adjunct voor de gehandicapte kinderen, heeft zich buitengewoon ingespannen om ons onderdak te bezorgen. Waar in Nederland vind je dat?  Iemand van de schoolleiding op jacht naar woonruimte? En ook nog voor een béd!?  Mr. Kakoma bezocht alle timmerlieden in Kasempa  om hun prijzen te vergelijken. Via de mail correspondeerden we met hem over maten en prijzen. Vijftig kwatcha extra voor een goede afwerking, dan  haakt de klamboe niet!? Even was er het probleem of het bed niet te groot werd voor de kamer. Twee meter lang? Wij: “Aha, dat zijn de maten van de slaapkamertjes….” Een paar dagen geleden stuurde Mr.Kakoma een mail met acht foto’s van het Koninklijke Bed! Fraaie lattenbodem, goede verbindingen, gedraaide poten, mooi laag model! Technicus Ad: “We moeten die timmerman opzoeken!”

Maar eerst naar de heer en mevrouw Berendsen! Hij is boer en zij toert met een landrover naar afgelegen dorpen. We zien haar als een wijkverpleegkundige. Het echtpaar laat een nieuwe woning bouwen en wij mogen daar op voorhand een stukje van betrekken en krijgen er zelfs een doos met huisraad bij: pannetjes, bestek, waterkoker, tuinstoelen,een opklaptafel. Er is koud water, er is zelfs een bád en er is een paar uur per dag elektriciteit! Wat een verrassing en wat een luxe. We kunnen droog slapen, we kunnen onze spullen wat kwijt, we kunnen ons wassen! Het tentje van Radju blijft hier en het Zweedse kooksetje ook.

Van alle kanten krijgen we aandacht. Ronald de Groot, de adviseur van de organisatie Op Eigen Benen, reserveerde een kamer voor ons in Backpacklusaka. Hij heeft de kamer zelfs al voor ons betaald en drong bij het personeel aan op nummer 9. (Zitten daar verborgen camera’s, Ronald? ) Hij gaf zelfs instructies voor een taxi de volgende ochtend. Dan moeten we er vroeg uit voor de eerste Juldanbus naar Solwezi. Die vertrekt om vijf en doet er elf uur over.

Onze voorgangers, Anke en Rudi, hielpen ons deze weken enorm met informatie. Wat kan wel en wat kan niet? “ Géén minirokjes en korte broeken Teja! En vervang de geliefde Teva’s maar voor een paar sportschoenen.”  Met hen hebben we de kinderen besproken. “Dat is een schatje!”, Anke wijst op een foto. En: “Die jongen is slim!” duidt Rudi. Ze zijn meer dan benieuwd hoe het ons zal vergaan bij hún kinderen!

Vandaag de strijkboel wegwerken, wat opruimen, planten water geven, Ad vervolmaakt een computerprogramma, vanavond eet mevrouw ter Haar nog mee, journaal kijken, de NRC lezen en naar bed. Komt er weer onweer, bliksem en 7 cm regen? De eerste buien naderen om vier uur Nederland. Het ging er op vannacht, de molen in Terwolde brandde af!

Lieve mensen, tot een volgende keer. We hopen dat er zo nu en dan internet is!                                               Veel groeten en vooral alle goeds, Teja en Ad.

(geplaatst 31aug15)

Jawel! Het project dat zo succesvol was van Anke en Rudi in 2014 gaat een vervolg krijgen. Ad en Teja vertrekken binnenkort naar Kasempa. Hopelijk gaan wij veel mooie blogs ontvangen zodat we goed kunnen volgen hoe het daar gaat zowel met Ad en Teja zelf als met het internaat en de kinderen. Hieronder vast hun eerste!

 

Overrompeld !! Beduusd!

Overrompeld door voetballen, ballen van VSCO, de voetbalclub uit Oosterwolde! Niet één of twee ballen, maar vijf grote vuilniszakken vol! Wat een genereus gebaar! Zo lekker véél! Even was er een probleempje. “Hoe nemen we die dingen mee? De koffers wegen al over de twintig kilo.” En:“Hoe krijgen wij de lucht er uit?” Zoonlief kwam met enkele extra naalden van de sectie  natuur-/ scheikunde en toen was het snel gepiept.

Kasempa

Sinds een paar jaar is in Kasempa ook onderwijs voor gehandicapte kinderen. Zij hebben er les van acht tot tien. Dicht bij de school staat een internaat, want niet alle gehandicapte kinderen kunnen na schooltijd naar huis. ’s Middags en ’s avonds is er een maaltijd en dat is het dan. Goede vrienden van ons waren daar vorig jaar een trimester en hebben de middagen met de gehandicapte kinderen doorgebracht. Zij vroegen ons er eens over na te denken om hetzelfde te doen. Na veel aarzeling kochten we de tickets. We vertrekken op 1 september voor drie maand naar Afrika.

Vier

Vier van die ballen gaan absoluut mee. Als het niet in de koffer kan, dan in onze handbagage. Met pompje en naald! De overige ballen brengen we voor ons vertrek naar Laren Gld. Daar staat een container en die komt eind november daarginds aan. En dan? De ballen van C1, C3, of het 2e uit Oosterwolde aan de voeten, in de handen van veertig kinderen, doof, blind, met één arm, spastisch, verstandelijke beperkt of slim uit de afgelegen gebieden in Zambia!

Heel veel dank!

Ad en Teja Broekhuijsen